Mambo 10
Yesu Alifundisha
Na Mambo Machache Hakufundisha
Susan Stubbs Hyatt
Kimetafsiriwa na
Victor Kireti
Zaburi 67:1-2
Njia yake ijulike duniani, Wokovu wake katikati ya
mataifa yote
GOD’S WORD TO
WOMEN, INC.
Grapevine, Texas
USA 76099
2016
Mambo 10 Yesu Alifundisha Kuhusu Wanawake Na Nambo Machache Hakufundisha
Susan Stubbs Hyatt
Mtafsiri Victor Kireti
Susan Stubbs Hyatt
Mtafsiri Victor Kireti
© 2016 by God’s Word to Women, Inc.
& Hyatt Int’l Ministries, Inc.
Haki zote zimehifadhiwa.
Published by Hyatt Press, a Subsidiary of God’s Word to Women, Inc., and Hyatt
International Ministries, Inc.
Internet Addresses
FaceBook: God’s Word to Women and GWTW College
Mailing Address
God’s Word to Women
Attention: Susan Hyatt
P. O. Box 3877
Grapevine, TX 76099
USA
Isipokuwa kama imeelezwa vinginevyo, nukuu ya maandiko
yote ni kuchukuliwa kutoka Biblia takatifu
TOLEO JIPYA LA KIMATAIFA. Hakimiliki © 1973, 1978, 1984 na jamii ya
kimataifa ya Biblia Kwanza iliyochapishwa katika Uingereza 1979 Jumuishi toleo
la lugha 1995, 1996 Imetumiwa kwa ruhusa ya Hodder & amp; Stoughton,
mshiriki wa Hodder Headline kikundi. Haki zote zimehifadhiwa.
Muundo wa kitabu: Susan C. Hyatt
ISBN 978-1-888435-16-0
Kimechapishwa nchini Marekani
YALIYOMA
Kuhusu Mtafsiri
Daktari Victor Kireti alikuwa mhadhiri katika Idara ya Orthopediki na Majeraha katika Chuo Kikuu cha Nairobi na pia daktari mtaalamu wa upasuaji katika hospitali ya taifa ya Kenyatta Nairobi. Alifanya kazi katika nafasi hii kwa zaidi ya miaka 15 na majukumu yake ni pamoja ni Kuhudumia wagonjwa, kusimamia wakaazi, kutoa mihadhara, maendeleo ya mtaala wa elimu ya tiba na pia kufanya utafiti.
Aliosomea na kumaliza mafunzo yake ya udaktari katika Chuo Kikuu cha
Nairobi ambapo alipata shahada yake ya MBCHB na baada ya internship katika
Hospitali ya Taifa ya Kenyatta na baadaye alifanya residensi ya miaka 4 residency
katika hospitali hiyo na alifuzu na kupewa shahada Tiba katika upasuaji mwaka
1990. Baadaye aliendelea na masomo ya ushirika ya AO katika Orthopediki katika
Chuo Kikuu cha Ulm Hospital Ujerumani na Warrington Hospital nchini Uingereza
mwaka 1997 na 1999. Yeye ana leseni ya mtaalamu katika upasuaji kutoka Kenya
Medical and Dentist Practitioners Board.
Shauku yake ni kuwatumikia wengine na amekuwa akishiriki katika shughuli
mbalimbali na miradi kusaidia wasiyojiweza. Kama vile: Flos Project Kenya, mradi
ambao umekuwa ukitoa misaada ya kibinadamu Kenya
http://flosprojectkenya.org/projects , kusaidia mayatima Kenya https://www.gofundme.com/v5y9pr36, kupanga na kushiriki kambi za
matibabu nchini Kenya na kadhalika.
Kama Mkristo, yeye
ni hushiriki katika shughuli mbalimbali za kikristo na kueneza injili. Kama
mshirika wa Kanisa wa Agincourt Pentecostal Church ni na mwanachama wa huduma
ya gereza yenye lengo la kuhubiri injili kwa wafungwa. Victor kwa sasa
anasaidia kuanzisha kituoWorld Harvest Church Bungoma, Kenya ambayo ni huduma
changa na lengo lake ni kueneza injili Magharibi Kenya.
Eileen kireti ni mke wake na wamebarikiwa no watoto wanine kwa sasa wajukuu
watatu
UTANGULIZI
Na Dr. Victor Kireti
Mimi niliulizwa na
Wangari Nyaga, mwenzangu kazini kama ninaweza kutafsiri kitabu hiki kutoka
Kingereza kwa luga ya Kiswahili. Yeye aliulizwa mbeleni na Ann Khan kama anajua
mtu ambaye angeweza kutafsiri kitabu hicho. Nilikubali kufanya hivyo ingawa
nilikuwa sijakisoma Kitabu chenyewe na ingawa kamwe sijawahi kutafsiri kitabu
mbeleni au kuwa na ujuzi yeyote.
Iliyokuwa karibu yangu ni
kutafsiri vifungu kutoka luga ya Kiingereza kwa luga ya Kiswahili na ni wakati
mimi nilikuwa mwanfunzi katika shule ya upili na hiyo ilikuwa miaka mingi
nyuma!
Nilianza na ikanichukua karibu wiki 5 kutafsiri hiki kitabu na changamoto zilikuwa nyingi. Kwa mfano, ni rahisi kutafsiri maneno, sentensi au vifungu lakini changamoto ni kuhakikisha
kwamba ujumbe haujabadilika au kupotea. Naamini kwamba Roho Mtakatifu
alikuwa akiniongoza na kunipa maneno ya haki
wakati akili yangu ilifika mwisho au
tafsiri ilikuwa inaleta ujumbe ambao haukubaliani na ule ulioko kwenye
nakala niliyokuwa nikitafsiri au kinyume na maadili ya Biblia takatifu.
Wakati nilipokuwa nikitafsiri kitabu hiki, ilinibidi nikisome mara kadhaa, kutafakari sehemu za ujumbe na pia kwa ujumla wote. Na naweza
kusema kwa ushuda ya kwamba ujumbe ulioko kwenya kitabu hiki umenibadilsha kwa
uzuri. Naamini wewe mwanamke, mume,
mchungaji, askofu, mzee wa kanisa, kijana na wote ujumbe uliopo
kwenye kitabu hiki unaweza kukubadilisha na kuleta uhusiano mzuri kati yetu sisi
wafuasi wa Yesu Kristo.
Naamini kwamba
hiki ni kile ambacho Yesu na Roho Mtakatifu anatuonyesha kwamba Mungu anachukua kama binadamu sawa na si kwa jinsia.
Unapoisoma, utafahamu kwa undani Yesu ni nani na kwamba yeye hana upendeleo kwa
jinsia yoyote.
Kitabu hiki hakina nia ya kukuza ajenda yoyote ya masuala ya kijinsia
lakini tu inatoa Kristo yeye akijitahidi kusahihisha imani potofu na mafundisho yasio ya kweli kuhusu
wanawake. Yeye amefungua macho yangu kuona jinsi tunapaswa kuwatendea
wanawake kwa ujumla na hasa wale walio katika huduma ya Kikristo. Hebu na hili
liwe lako pia.
Mimi kuwashukuru Dkt.
Susan na Eddie Hyatt kwa kuwa na imani nami na kunipa jukumu hili la kutafsiri
kitabu hiki kizuri. Ninamshukuru Ann Khan na Wangare Nyaga kwa himizo yao mara
kwa mara wakati wa kazi. Pia ninataka kumshukuru mke wangu Eileen Kireti ambaye
aliniruhusu na kunipa moyo wakati wote nilipokuwa niktafsiri kitabu hiki.
Kitabu hiki ni uchanuzi wa Biblia ya mambo ambayo inahusu yale Yesu alifundisha kuhusu wanawake. Inatoa ufahamu na
kuleta kuelewa na yale Yesu alisema na hakusema, na yale alifanya na hakufanya
alipukutana au kuwasiliana na wanawake. Wakati hizi kweli zinapufuniliwa,
huleta tumaini jipya, furaha mpya katika kuishi
ndani ya Yesu, na imani na
kujiamini katika kufanya yale anataka tufanye. Huu ni uhuru! Yesu
alikuwa rafiki wa mwanamke.
Kutokana na kweli hizi, naamini kwamba Maria alipoagiza katika sherehe ya
harusi Kanaani: chochote anasema, fanyeni hivyo! (Yoh 2:5 NKJV), yatafikiwa na shauku
safi kwa upande wetu: 'Ndiyo, Bwana! Ninaweza kufanya! Kwa neema yako,
nitakuwa kile unachotaka niwe na kufanya chochote unataka mimi nifanye!'
Lengo la kitabu hiki si kujibu maswali yote kuhusu wanawake katika Biblia
na Kanisa. Badala yake, ni hatua anzilishi— kile Yesu alifundisha. Badala yake,
ni hatua ya mwanzo muhimu kama kupata uelewa sahihi wa mapenzi ya Mungu kwa
ajili ya wanawake. Kuanzia na Yesu yeye anatupatia mtazamo wake wa mazingira
yote, yani, ya nini Biblia nzima kweli inafundisha kuhusu wanawake. Hii ni muhimu hasa linapokuja suala la
sehemu zile za Biblia zimeitwa 'vifungu vigumu.' Kama waumini wa Kikristo, kile tunachoamini kuhusu wanawake ni kuwa pamoja na kile ambacho Yesu alifundisha. Na iwe
hivyo!
Kwa bahati mbaya, mafundisho ya jadi ya Kikristo huanza na wazo kwamba mwanamke ni duni, si
sawa, muovu na najisi, na hii kuanzia inageuza ujumbe Yesu alifundisha.
Kama ungependa kuona ushahidi kwa hili, Soma kitabu cha ajabu cha John Alvin
Schmidt, Veiled and Silenced. Kuanzia hasi imeleta makosa ya kutisha kuhusu maandiko, kusababisha kunyamazisha chini,
kuwasilisha chini wanawake, na dhuluma za kinyumbani ndani ya Kanisa na
nyumba ya Kikristo.
Yesu hakufundisha mambo hayo, wala hata hakuashiria hayo. Kwake, wanawake
walikuwa tena duni, sawa, waovu, na najisi—ukipenda—kuliko wanaume! Ukweli ni
kwamba wanaume na wanawake wana mahitaji sawa ya Mwokozi! Lakini jinsia sio
suala.
Hivyo basi, Yesu alifanya sio kutibu
wanawake kama sekondari au chini. Ni muhimu kufikiria njia hii:
Yesu
alifundisha kwamba wanawake ni sawa na wanaume katika suala la
*MALI/TASWIRA (nini kinafanya mwanamke katika
uumbaji)
*THAMANI (nini thamani ya wanawake)
*UPENDELEO (fursa na uhuru kwa wanawake)
*JUKUMU (nini wanawake wanaowajibika kwa)
*KAZI (kazi na majukumu ya wanawake wanayoweza
kutimiza)
*MAMLAKA (haki, nguvu na ushawishi Kwa wanawake).
*MALI/TASWIRA (nini kinafanya mwanamke katika
uumbaji)
*THAMANI (nini thamani ya wanawake)
*UPENDELEO (fursa na uhuru kwa wanawake)
*JUKUMU (nini wanawake wanaowajibika kwa)
*KAZI (kazi na majukumu ya wanawake wanayoweza
kutimiza)
*MAMLAKA (haki, nguvu na ushawishi Kwa wanawake).
Mambo ambayo Yesu hakufundisha
kuhusu wanawake hupasua au kuvinja
mafundisho ya jadi, huondoa visingizio vyote kwa ajili ya udhibiti na utawala.
Hakufundisha au hata kubaini wazo la kiume uongozi au uongozi na kike kuwasilisha chini. Hakuna
ishara kwamba Yesu milelealiendeleza
au alipendekeza uongozi wa kiume katika nyumba, kanisa, au katika
jamii-kwa-jumla. Alikuwa na fursa ya kufanya hivyo katika kushughuli za
kibinafsi kwa wanawake hawako kwa ndoa no wale wako ndani ya ndoa (k.m.,
Lk. 8:1-3; Yohana 4:4-42). Badala yake, Yesu alikuwa daima kuwasaidia wanawake
kupata picha ya Mungu juu yao —picha ambayo ni kinyume ya picha inayo onyesha
wanawake katika majukumu ya kike kufuatia tamaduni za dini. Daima alikuwa
akifanya mambo kutoa mawazo mazuri
yaliyostawi katika timu yake, mara nyingi akiwashtua na uhusiano wake na
wanawake Yesu
alikuwa mwalimu wa mabadiliko, si kukubaliana na kushinikizwa mambo na tabia
mbaya karibu naye. Kwa sababu Aliwapenda watu, Yesu alichukua kila nafasi ya
kusahihisha fikira potofu iliyowaweka katika utumwa.
Injili inatuambia kwamba wanawake, pamoja na wale wafuasi Kumi Na Wawili,
walitembea na Yesu katika 'duara yake ya
ndani.' Umuhimu wa hii huelekea kwenye kutoweka kwetu kwa sababu ya mkazo
katika Kanisa wanaume tu ndio tawala
katika maisha ya Yesu. Lakini wanawake walikuwa sana kwenye sehemu ya picha—hata kama wachezaji
sawa katika timu, katika macho ya Yesu. Hii inakuwa wazi kwa uchaguzi wake wa
mwanafunzi mwanamke—badala ya mmoja wa Mitume Kumi na wawili—kuwa Mtume wa
kwanza baada ya ufufuo wake, katika ambayo pointi yeye ni huru kabisa bila
matarajio na vikwazo wa utamaduni wa binadamu.
David Scholer, msomi wa Biblia na injili, anaandika, Ni muhimu kusisitiza
ushirikishwaji wa wanawake katika kundi la wanafunzi wa Yesu, tangu Mitume
Kumi na Wawili mara nyingi zimetumika katika historia ya Kanisa kusema kwamba
wanaume pekee wanweza kutumia
mamlaka na uongozi katika Kanisa. Yesu alionyesha wazi kwamba ufuasi ulikuwa
aula ya juu zaidi kuliko majukumu ya kijinsia. Wote Luka 8:19-21 (Mark 3:31-35; Mathayo 12:46-50) na
11:27-28 wanaweka mahali utii kwa
neno la Mungu juu ya wajibu wa mama/umama.
Hivyo si ajabu kwamba Yesu kundi la wanafunzi ni pamoja na wanawake
('Ruwaza ya mamlaka kanisani mapema,' 1993, uk. 47).
Baadhi ya mifano ya wanawake katika injili inatukumbusha wanafunzi wa kike wa Yesu. Luka 8:1-3 inatuambia kwamba wanawake waliokuwa
pamoja naye, kutoa mali yao kumuunga mkono. Angalau moja ya wanawake alikuwa ameolewa: Yoana, mke wa Chuza, wakili wa
Herode. Viongozi wengi wa Kanisa leo ingekuwa pengine kusisitiza kwamba
wanawake hawa kurudi nyumbani na kuangalia
baada ya waume zao. Lakini Yesu hakufanya hivyo! Ukweli kwamba aliruhusu
wanawake kusafiri naye ni ushahidi kwamba yeye alikuwa si kuendeleza jukumu ya
jadi kwa wanawake kwamba funge na nyumbani. Alitekeleza haki yao ya kufanya
maamuzi ambayo kuwapeleka nje ya nyumbani. Mfano huu moja ishara jinsi mbali
mafundisho ya jadi kwa wanawake ina wakiongozwa na ujumbe wa Yesu.
Waandishi wa injili hutuambia kwamba Yesu alihusiana na kiwango cha binafsi kwa wanawake wengine, kama vile, mwanamke kisimani
(Yohana 4:426), Mariamu na Martha (Lk. 10:38-42), Maria Magdalena (Mathayo 27:
55-56) na ya wanawake wengi waliomfuata Yesu kutoka Galilaya,
kuhudumia kwake (Mathayo 27: 55). KAMWE tunaona Yesu kuwaambia wanawake
hawa kuwasilisha kwa watu. Badala yake, yeye inaonekana kuhusiana kwao kwenye kiwango sawa kama alivyofanya wanaume.
Aliwaruhusu wanawake kufanya maamuzi yao
wenyewe na kuweka vipaumbele vyao.
Roho Mtakatifu anaendelea kufundisha kweli ambazo Yesu alifundisha, na anaendelea si kuwafundisha mambo ya kwamba
Yesu alifanya sio kufundisha! Hii ni muhimu kwa sababu Roho Mtakatifu ni
kila kitu kwetu kwamba Yesu angekuwa kama yeye walikuwa hapa katika mwili,
hivyo Roho Mtakatifu, ambaye sasa anakaa ndani yetu, anaendelea kutufundisha
kile ambacho Yesu alifundisha na hakufundisha.
Kwa sababu Kanisa, kwa sehemu kubwa, halikufuata mafundisho ya Yesu katika
jambo hili, mara nyingi kumetokea mvutano mubaya katika wanawake wafuasi wa
Mungu. Kanisa linafundisha kitu kimoja; Roho
Mtakatifu, mwingine. Mgogoro huu husababisha matatizo ya kihisia kama vile
huzuni, hasira, na kuchanganyikiwa, pamoja
na tabia kama vile uchokozi, kutotenda au kudanganywa katika mahusiano.
Habari Njema ni kwamba, sisi hupata ukweli katika akili zetu kutoka kwa
Biblia, na huthibitisha kile Roho Mtakatifu amekuwa akitueleza wakati katika
mioyo yetu. Haina kuthibitisha kile Kanisa imetufundisha! Hiyo ni kwa sababu
neno la Mungu na Roho wa Mungu hukubaliana! Na kama kumbatia ukweli, mgogoro
ndani yetu hupungua. Amani ya ajabu inatujaza uzima wote! Ukweli unatufanya
wazima! Ni unatuweka huru!
Kazi hii ya Yesu
inayoendelea kupitia kwa Roho Mtakatifu kwa niaba ya
wanawake ni dhahiri katika Agano Jipya, Kanisa la mwanzo, na historia ya
Kanisa. Ni dhahiri hasa wakati wa Uamsho—nyakati hizo wakati Mungu huingilia
kati na kuvunja amri tamaduni na mapokeo ya Kanisa kwa njia zake mwenyewe.
Kwa wakati huo, Roho wa Mungu daima huinuwa wanawake kuelekea usawa na wanaume
kiasi kwamba utamaduni kubadilishwa uamsho kwa ajili ya malazi njia unaoendelea
wa Mungu.
Kwa ajili yetu wenyewe kama waumini wakfu katika Bwana Yesu, tunahitaji tuache
atufundishe katika eneo hili muhimu. Kwa ajili ya Uinjilisti na ufuasi, na
ajili ya watu teseka kila mahali, ni muhimu kwamba sisi tuelewe ukweli—kwamba sisi
tufundishe yale Yesu alifundisha kuhusu wanawake.
Maombi yangu kwako, msomaji, ni
maombi ya Daudi katika Zaburi 119: 17-19. K
17Umtendee mtumishi wako ukarimu,
nipate kuishi; Nami nitalitii neno lako.
18Unifumbue macho yangu niyatazame
Maajabu yatokayo katika sheria yako.
19Mimi ni mgeni duniani; Usinifche maagizo yako.
Kile Ambacho Yesu Alifundisha
#1
WANAUME & WANAWAKE
NI SAWA
Yesu alikuja
kufunua juu ya Mungu na kuingiza katika maisha yetu, thamani—nia ya, tabia,
njia na mbinu—za mbinguni. Alikuja kuwasha mwanga katika giza yetu! Na hii ni
pamoja na kuwasha mwanga ili sisi tuweze kuwa sahihi—kutoka mtazamo wa
Mbinguni—kuhusu wanawake. Wakati Yesu aliwasha taa, ALIONYESHA mtazamo wa
Mungu: wanawake wameumbwa, kuonekana, kuheshimiwa, na utakamilika kama ni sawa
na wanaume. Gani Ulinganuzi na mawazo ya kutisha ambayo yaliyokuwa gizani.
Katika Kanisa, kwa sababu baadhi ya ajabu, mstari imara sana umechorwa
kugawa jinsia. Wanaume hufanya hivyo; wanawake hawafanyi hivyo! Wanaume
hutawala; wanawake kuhudumu. Kama matokeo, karama za thamani—zilizotolewa na
Mungu kwa ajili ya utukufu wake, kwa ajili ya utimilifu wa kibinafsi wa watoto
wake, na kwa ajili ya wokovu wa Mataifa na uponyaji wa watu teseka—zinakaa bila
kufunguliwa! Zawadi Mungu angempa mwanaume—inaonekana!—alimpa mwanamke badala
yake, na hivyo haiwezi kamwe kutumika kama alivyokusudia. Wengi wetu walihisi
uchungu wa hii, na Florence
Nightingale (1820-1910), mwanzilishi wa uuguzi wa kisasa alisema ni
vizuri,
'Ningelipa
(Kanisa) kichwa changu, mkono wangu, moyo wangu. Yeye hangevichukua.'
Lakini sisi
kutembea na Yesu ni kutembea ni utembezi na
taa zimewashwa. Tunaweza kuona, kufungua, na kutumia karama ina
zilizoingia katika sifa zetu za kipekee zaidi, kama tukikubali. Miaka michache
iliyopita, wakati nilimuuliza Bwana anisaidie katika hali ngumu kuhusiana na
haya yote, nikasikia maneno haya katika moyo wangu:
TAMBUA nini Nimewapeni
THAMINI nini Nimewapeni
PEENI nini Nimewapeni
KWA WALE WANAOTAMBUA nini Nimewapeni
THAMINI nini Nimewapenii
POKEA nini Nimewapeni.
THAMINI nini Nimewapeni
PEENI nini Nimewapeni
KWA WALE WANAOTAMBUA nini Nimewapeni
THAMINI nini Nimewapenii
POKEA nini Nimewapeni.
Ukweli ni kwamba
Muumba wetu ana heri kila mmoja wetu, bila ya kujali jinsia, na yeye mwenyewe (zawadi
kubwa), na karama za thamani ya kuchagua yake. Anataka kazi kupitia
kwetu, kutumia hizi karama, na atafanya hivyo kama sisi tukizifungua
hizi karama kumfuata Yeye. Vile sisi
tunaendelea kutembea katika nuru, tunaweza kufanya hii, hata kukaidi mila—na
tutaweza! Lakini Yeye ametukuzwa katika hili.
Mungu anatupa zawadi na haiba hivyo kwamba tuweze kumweleza Yeye kwa watu
wengine. Kitu inaonyesha uweza Wake na Wake maalum, binafsi mapenzi kwetu wazi
zaidi kuliko hii. Na hii ni ndiyo sisi huleta kwake kama sisi wakfu maisha yetu kwake, kwamba sisi kufanya sehemu yetu ndogo
katika mpango wake kubwa.
Nendeni basi na kufanya wanafunzi wa mataifa yote... kuwafundisha kuyashika
YOTE NILIYOWAAMURU NINYI...YESU .
(Mathayo 28: 19-20
NKJV)
Kuhusiana na Tume Kuu, Niruhusu kushiriki uzoefu wa kibinafsi nilikuwa
katika maombi wakati wa semina ya udaktari katika mkakati wa misheni. Wakati
nimetilia tu, na kichwa changu kwenye dawati langu, wakati wengine wakiomba,
mimi nilpatwa na mshangao wakati Roho Mtakatifu alinigusa na nilianza kuomba.
Ilikuwa maombi iliyotokana na Roho, kujazwa na Roho Mtakatifu, na kuongozwa na Roho! Maneno nikasikia moyoni mwangu kama niliomba yalikuwa
haya:
Kanisa lina yote
ya fedha, njia na mbinu za kupeleka ujumbe kwa ulimwengu wote, lakini kile
ninachotaka kufanya ni kuchuja ujumbe
kwamba kanisa linapeleka ujumbe Wangu.
Nilipoendelea
kujisalimisha kwa maombi, ilikuwa wazi kwangu kwamba fungu kubwa ambalo lazima
kuwa tusamehewe au ni ujumbe wa kitamaduni kuhusu wanawake. Kama Kanisa ni
kuiendeleza injili, sehemu hiyo lazima kwenda! Mapenzi ya Mungu ni kwamba
tunaweza kufundisha Ujumbe wa Yesu kuhusu wanawake. Kwamba ni neno la
Mungu kwetu, na sisi ni kutumia maarifa yaliyopo kwetu kusoma maneno na matendo
ya Yesu katika mazingira ya kijamii ya siku zake na hupata maana alikusudia.
Wakati sisi tunapaoelewa MAFIKIRA kuhusu wanawake katika siku za Yesu,
tunaanza kuelewa msimamo mkali jinsi mafundisho Yake yalilikuwa. Tunaanza kuona
nini alikuwa anapinga.
·
Sheria simulizi ya siku ya Yesu ilisema: acheni maneno ya
sheria ya kuchomwa badala ya kupewa wanawake....Kama mtu anafundisha binti yake
sheria, ni kana alifundisha uasherati wake (Sotah 3:4).
· Mwanamke ni duni kwa mume wake katika vitu vyote. Basi yake, kwa hiyo, awe mtiifu kwake (Apion
2:25).
·
Acheni laana kuja juu ya mtu ambaye lazima awe na mke
wake au watoto kusema neema kwa ajili yake.
· Sifa na kwa Mungu kwamba yeye hakuniumba mimi Muyunani; sifa kwa Mungu
kwamba hukuumba mwanamke; sifa kwa Mungu kwamba yeye hakuniumba mimi ntu
mjinga. (Hii ni sala ya shukrani ya Kiyahudi ya siku Yesu. Menahot 43b.)
·
Ni mazuri kwa wale watoto ambao ni mwanamume, lakini mabaya kwa wale watoto ambao ni wanawake...
Katika kuzaliwa kwa kijana yote ni furaha,
lakini wakati wa kuzaliwa ya msichana wote ni huzuni... Wakati kijana anakuja ulimwenguni, amani huja
ulimwenguni; msichana atakapokuja, hakuna kitu huja... Wema hata zaidi
ya Mwanamke ni mchawi (Niddah 31b).
Wakati sisi tunapata
ufahamu wa SHUGHULI ZA KIJAMII kuhusu wanawake katika siku za Yesu, sisi kupata
ufahamu zaidi katika asili mapinduzi ya mafundisho yake.
·
Katika hekalu la Yerusalemu,
wanawake waliwekewa sehemu ndogo moja
wa nje, wanawake ya uwanja, ambayo
ilikuwa hatua tano chini ya uwanja wa wanaume.
·
Rabi alionekana chini hadhi yake kuzungumza na mwanamke
katika umma.
·
Wanawake walihifadhiwa kwa uzazi na ufugaji, na walikuwa
daima chini ya udhibiti mkali wa mtu.
Haya mawazo yaliyopo na desturi ya kijamii hutafakari asili ya dhambi ya
mwanadamu kutokana na kuanguka. Hizi pia
hufunua jinsi ya fikira za watu wateule wa Mungu walioptoshwa na talingana na tamaduni za kipagani.
Wakati tunasoma injili na maarifa, sisi huelewa kwamba waandishi wazi
hutuonyesha kwamba Yesu alikataa wazo kwamba wanawake ni wabaya, duni, najisi,
na usawa. Hakuna mahali waandishi wa
injili huonyesha wanawake kuwa wa thamani dogo kuliko wanaume. Hakuna mahali
wanawake wamewekewa vikwazo kwa majukumu
fulani, na mahali pa wanawake wanatendewa kama mali ya wanume au masomo
chini ya mamlaka ya kiume. Badala yake Yesu, Bwana wetu, alionyesha zaidi nguvu
kwamba wanawake na wanaume ni sawa.
Kile Ambacho Yesu
Alifundisha #2
WANAWAKE SI MALI
Jinsi inaweza
milele kuwa sahihi mtu kufikiria kwamba mtu
mwingine ni mali yake? Bado, imani iliopo imekuwa kwa wanaume kwamba
wake zao na mabinti ni mali yao. Dhana ni kwamba wake ni mali ya wanaume, na
kwa hiyo wanatarajiwa kutumikia katika 'nafasi yao sahihi' kama wasimamizi
ndani na mama wa familia ya mtu. Imeandikwa kwa maneno butu, kosa la kufikiria
na karibu kuruka mbali ukurasa!
Je, unajua kwamba Yesu kweli alikabilia fikira hii? Katika Yohana 8:3-11,
yeye alifanya wazi kwamba wanawake si mali ya mume na kuchukukliwa hivyo. Hatua hii inaweza
kwa urahisi kuwa imepotea kwa sababu wengi wetu hawana maarifa usomaji na kuelewa
jambo hili. Lakini hebu tuangalie Yesu alipokutana na viongozi wa dini katika
kifungu hiki na tuona kile tunachoweza kujifunza.
Viongozi wa dini walimletea Yesu mwanamke waliempata
katika uzinzi. Kwa mujibu wa kumbukumbu la Torati 22:22-30, alikuwa apigwe mawe
na umma mpaka afe. Viongozi wa dini walitumia
tukio hili kuona kama Yesu alikubali na amri ya kumbukumbu la Torati.
Kwa kawaida, katika umbunguvu wa kifungu hiki katika injili ya Yohana, sisi huzingatia juhudi za viongozi wa dini na mtego kwa
Yesu. Sisi kutoa mawazo kidogo kwa ukweli kwamba walikuwa tayari kutumia
mwanamke kufanya hivyo. Je, hii inaashiria suala gani kidogo viongozi wa dini
walikuwa kwa ajili ya wanawake, kwamba wanaweza kutumia mwanamke kwa faida yao
njia hii?
Kulingana na
sheria ya dini, mwanamke alikuwa ni mali ya
mtu mmoja, na dhambi katika kesi hii ilikuwa kwamba mali yake
imeharibiwa. Dhambi haikuwa yake tabia kwa hivyo. Tatizo ni kwamba
yeye—kama mali—alikuwa ametumiwa vibaya. Dhambi ni kwamba mtu—miliki wake—alikuwa imekuwa imekiuka. Ipasavyo, mwanamke
huyu alikuwa sasa kuchukuliwa ni fedheha kwa miliki wake na lazima auawe.
Pia, kulingana na
sheria, mtu alikuwa kuwa mawe hadi kifo, si kwa uzinzi, lakini kwa
sababu yeye alikuwa amekiuka mali ya mtu mwingine. Sehemu yake katika yote haya
inaonekana kuwa muhimu kwa viongozi wa kidini. Kwa nini? Ambapo alikuwa? Kwa
nini viongozi wa dini kuleta tu mwanamke kwa Yesu? Majibu unaweza tu kuhusishwa
na chuki kwa wanawake, na pengine, pia, kwa hasira ya viongozi wa dini kuelekea
Yesu jivikeni rehema na sawa matibabu ya wanawake. Mwisho wa hadithi ni kwamba
Yesu akageuza meza juu yao na waliondoka.
Yesu alikuwa
tofauti kutoka kwa viongozi wa kidini! Alionyesha seti tofauti kabisa ya
thamani kutoka rohoni. Yesu alifanya hakutibu mwanamke kama mali ya mtu.
Alimtendea kama mtu na binadamu sawa thamani.
Pia, ukweli mara nyingi hupuuzwa ni kwamba alizungumza uso kwa uso na kwa
kibinafsi kwa umma. Aina hii ya utambuzi karibu kila mara ni ishara ya
heshima, na katika kesi hii Yesu alifanyia huyu
mwanamke mada ya heshima yake badala ya kitu cha
aibu kijamii.
(Ni mara ngapi tuna—tu kwa sababu sisi ni wanawake —wamekuwa kutibiwa kama wasionekana au kuheshimika?) Zaidi ya jambo
hili, Yesu, na akiongea na mwanamke hadharani, alikuwa akifanya kitu ambacho
kimepigwa marufuku na utamaduni .
Kitu kingine
katika hadithi hii ni kwamba maneno ya Yesu kwa mwanamke ilikuwa ya kusamehe na
huruma. Bila kukumbatia dhambi, yeye kuhusiana kwake katika njia ambayo si
kutia lawama au aibu juu yake. Akampa mwanzo mpya katika maisha: 'wala
silaani wewe, nenda na usitende dhambi tena' (Yohana 8:11 NKJV).
Madhumuni yaliyoelezwa ya viongozi wa dini katika hali hii ni kumtego Yesu
(Yohana 8:6). Lakini Yesu alikataa kuchukua chambo hicho, na kuwa yeye alikuwa
si kudhibitiwa na watu wengine, aliweka lengo ambapo ilihitaji kuwa.
Alibadilisha lengo kwa ile iliokuwa muhimu! Vile mungu alikuwa anawaza jambo
hili, makosa ya viongozi, na ustawi wa mwanamke huyu aliyedhulumiwa. Na
alionyesha kwamba mwanamke huyu si mali ya binadamu, si chombo cha mifumo ya
kidini, si kipengee sifai kutumika kama watu wanvyopende. Kweli alikuwa thamani
kitu kwa Mungu!
Je, tunakuibali maadili gani leo, tunakulabi ya Yesu?
Kile Ambacho Yesu Alifundisha #3
WANAWAKE NI MUHIMU
KULIKO DINI
Sasa, kwa ufahamu
wetu mpya wa mitazamo iliopo kuhusu wanawake kwenye hadithi za injili, tunaweza
kupata karibu na ukweli katika vifungu kama Mathayo 9:20-22. Kifungu hiki
kinaelezea hadithi ya Yesu kumponya mwanamke aliyekuwa na ugonjwa wa kutokwa na
damu. Kwa sababu ya hali yake, yeye alikuwa kuchukuliwa najisi na mchafu.
Fikiria hali hii yake ya kukata tamaa, kukataliwa na kutengwa na hisia?
Mgonjwa. Dhaifu. Mwenye Huzuni. Bila Maana. Bila Matumaini. Na Kukataliwa.
Hata hivyo, azimio
la huyu mwanamke kubonyeza na kupitia umati na kugusa Yesu binafsi inasema
mengi kuhusu imani yake kwamba Yeye Yesu ni tofauti kulinganishwa na viongozi
wa kidini—na kwamba anajali kweli juu YAKE! Ujasiri wake unatupa kwa maana ya
kwamba Yesu anamkubali na kwamba Yeye anaweza kumponya. Anaweza na kukidhi haja
Yake.
Matarajio kama
hayo haiwezi kuzuka kutoka utupu! Yeye alikuwa na ufahamu wa Yesu, pengine
kupitia ripoti kutoka kwa watu wengine, na pengine kutoka kumwona kwa macho
yake mwenyewe juu ya matukio ya awali. Yeye aliona upendo katika Yesu ambao
hakuweza kukataa. Yeye alihisi imani ambayo ilitoa hofu nje iliyokuwa
imemfunga. Mwali tumaini iliteketeza hali dhaifu na kukata tamaa. Yeye
alikutana na Yesu, na Yesu alibadilisha kila kitu!
Ni muhimu kutambua
kwamba hadithi hii si tu kuhusu Yesu kuponya
mtu; ni kuhusu Yesu kuponya mwanamke . Ni kuhusu hali au
mazingira ambayo alimponya. Ni kuhusu mapambano ya Yesu na viongozi wa dini, na
jinsi yeye kuwaudhi binafsi kwa kuvunja sheria zao takatifu—kumsaidia mwanamke!
Katika yote haya, alionyesha kwamba mwanamke mmoja ni thamani zaidi kuliko
sheria takatifu na kanuni ya dini.
Zaidi ya hii, hata
hivyo, tunaweza kujifunza kutokana na kile Yesu hakufanya wakati Alipomponya
mwanamke huyu 'najisi.' Yeye hakuwa kujaribu kubaini sababu ya kutokwa na damu.
Yeye Hakumueleza kuwa alikuwa mgonjwa kwa sababu ya dhambi ya kibinafsi. Yeye
hakuwa kuunganisha chanzo cha ugonjwa wake na masuala ya mamlaka kwa kumwambia
kuwasilisha na mume wake au kiongozi wa kidini. Kwa kweli, Yesu hakuchunguza
sababu ya ugonjwa! Yeye Alimponya tuu! Na alifanya hivyo na huruma na
unyenyekevu na ambayo Aliwaponya watu kwa usawa, kama vile Bartimayo kipofu.
Tunajifunza zaidi
kuhusu mtazamo wa Yesu kupitia machache ya mambo aliyofanya yasiokubalika kijamii katika hali hii.
·
Na
akiongea na mwanamke huyu katika umma, Yesu alihatarishi kukataliwa au zidi,
kwa sababu ishara hii haikubaliki kijamii.
·
Kwa
kuruhusu mwanamke huyu 'najisi' kumgusa, Yesu alikuwa ameruhusu kitu kumfanya
mchafu au najisi, kulingana na mambo ya Walawi 15:19, 25-27.
Yesu hakuponya
mwanamke huyu kulingana na masharti ya dini au kwa faida binafsi. Alifanya
hivyo kwa ajili yake MWANAMKE! Alipuuza sheria na kutawanya maoni kumsaidia
MWANAMKE huyu. Katika kufanya hivyo, alionyesha thamani ya Mungu na
vipaumbele--- na alionyesha kwamba, katika moyo wa Mungu, mwanamke ni muhimu
zaidi kuliko dini.
Je, sisi
tunalingana na Yesu kiasi gani?
Kile Ambacho Yesu Alifundisha
#4
WANAWAKE NI WASHIRIKA
SAWA KATIKA NDOA
Wakati jamii
inaruhusu binadamu mmoja inaruhusu moja binadamu kumiliki mwingine—kufafanua
kiumbe kingine binadamu kama mali binafsi—kitu kisicho sahihi sana! Bado
wanawake walikuwa—na mara nyingi, bado ni—kuchukuliwa mali ya wanaume. Labda
ukumbi wazi zaidi kwa tabia hii ilikuwa—na bado ni— ndoa na nyumba. Na Yesu
alshughulikia na hii, pia.
Wayahudi wa nyakati za Yesu waaliishi kwa viwango viwili inaongozwa na
ukweli wa kwamba mume anaweza kumpa talaka mke wake kwa sababu yeyote, lakini
mke hawezi kumpa talaka mumewe kwa
sababu yoyote—mali tu—Alikuwa wa thamani ya pili—kwa hivyo, kimsingi, anaweza
kumtumia kimapenzi na kumtupa vile atakavyo.
Yesu alikataa undumilakuwili. Ndoa, alionyesha, kuwa uhusiano uliyoundwa
kwa manufaa ya mwanadamu. Ilikuwa iwe na uhusiano wa sawa ambapob mwanaume na
mwanamke walikuwa na haki sawa, wajibu na mamlaka sawa (Mk. 10:2-12; Mathayo
19:3-9).
Mume wangu, Eddie, anachangia mawazo yafuatayo:
Mathayo 19:3-9 kumbukumbu ya majadiliano kati ya Yesu na
Mafarisayo kuhusu talaka, kwa swali ya Mafarisayo: 'Ni halali kwa mume kumpa
talaka mke wake kwa sababu yoyote?' Msingi
was swali hili ulikuwa kwenye kumbukumbu
la Torati 24:1-4 ambayo inasema kwamba kama mume hafurahishwi na mke wake kwa
sababu alikuwa amepata unajisi ndani yake, anaweza kuandika hati ya talaka na
amfukuzie mbali. Na mbalimbali binafsi tafsiri inawezekana, watu Wayahudi wa
nyakati za Yesu walijulikana kuwapa talaka wake zao juu ya mambo yasiyo na maana.
Labda kwa sababu Yesu alikuwa kuonyesha uwazi kusikiza wanawake, Mafarisayo
waliuza swali hili kumpinga. Jibu la
Yesu hufunua njia kwa tafsiri ya kibiblia kuwa una athari kwa katika teolojia
ya womanhood.
'Je hujasoma,' alijibu, ' kwamba Katika mwanzo
Muumba 'aliumba kiume na kike', na alisema, 'Kwa sababu hiyo mtu atamwacha baba
na mama yake naye ataambatana na mke wake, na wawili watakuwa mwili mmoja'?
Hivyo si wawili tena, bali mmoja. Kwa hivyo kile Mungu amekiunganisha, basi mtu
asikitenganishe.’
Mafarisayo walinukuu kumbukumbu la Torati 24:1-4 na
changamoto, 'kwa nini basi Musa alimwamuru kutoa hati ya talaka na amfukuzie
mbali?' kwa hiyo Yesu alijibu, 'Musa,
kwa sababu ya ugumu wa mioyo yenu aliwapa ruhusa kuwaacha wake zenu, lakini
Kutoka mwanzo haikuwa hivyo' mwitikio huu hufunua kwamba yeye
kuchukuliwa mfano mtakatifu wa mahusiano ya mke na mume kuwa katika historia ya
mwanzo ya uumbaji , si katika vifungu vya baadaye kushughulikia mahusiano katika ulimwengu ulioanguka. Musa,
alisema, aliruhusu talaka kwa sababu ya ugumu wa mioyo yenu.
Dhana yake ni kwamba sisi lazima si kukaa kwa nini Mungu
ameruhusu kwa sababu ya mioyo yetu ya dhambi, ngumu. Badala yake, sisi inapaswa
kuwa kutafuta Mungu wa bora kwa ajili ya mahusiano ya mke na mume, ambayo
anasema imefunuliwa katika akaunti ya uumbaji kabla ya dhambi kuingia
katika ulimwengu. Sisi ni kwenda kurudi ambapo awali kulikuwa na usawa na uwelewano,
na hakuna dokezo moja kuwa kipaumbele, utawala au mamlaka juu ya mwingine.
Eddie pia anahisi
uzoefu ufuatao. Yeye anaandika,
Wakati
asubuhi moja nilikuwa nikiendesha gari kwenda darasani nilipokuwa nikifundisha,
nilisikiliza kwenye redio mchungaji maalumu wa hadhira kimataifa akitangaza
kwamba yeye hufundisha juu ya ndoa ya Kikristo. Nilipigwa na mshangao wakati alisoma maandishi ya
kibiblia kwa ajili ya ujumbe wake! Ilikuwa mwanzo 3:16, na tamaa yako
itakuwa kwa mume wako na yeye atakuwa utawala wenu...
Sikuamini yale nilikuwa nikiskia na nikasema kwa sauti, 'Hapana!
La! Hii si kifungu kuhusu ndoa ya Kikristo! Hii ni laana ambayo inakuja ulimwenguni kwa
sababu ya dhambi!'
Kwa kweli, haya
maneno ya Mungu kwa mwanamke si dawa ya kile tunapaswa kuwa, lakini maelezo ya
nini kitatokea kwa sababu ya dhambi. Hii ni mara ya kwanza katika maandiko
kwamba tunaona dalili yoyote ya uongozi
katika ndoa na familia ya binadamu na bila shaka ni matokeo ya dhambi na
kuanguka. Kifungu hiki hakipaswi kamwe kutumika kufundisha juu ya ndoa ya
Kikristo. Lazima kufuata mafundisho ya Yesu na kurudi mwanzo—kabla ya
kuanguka—kupata mfano kwa ajili ya ndoa ya Kikristo. (Kwa ajili ya matibabu ya
kina ya Mwanzo 3:16, ona kurasa 237-243 ya Katika ya Roho sisi ni sawa.)
Nashukuru kwa mawazo haya ambayo Mungu amewapa Eddie! Na
ningependa kuuliza, 'mfano upi Kanisa linapaswa kujiingiza?' Mungu anataka watu
kufanya jambo sahihi, na Yesu alionyesha hii katika kauli, kama, yo yote mtakayo mtendewe na watu,
nanyi watendeeni vivyo vivyo; maana hiyo ndiyo torati na manabii (Mathayo
7:12).
Kile Ambacho Yesu
Alifundisha #5
WANAWAKE WANA MAMLAKA
SAWA KATIKA HUDUMA
Yesu alifundisha njia ya kufikiria kuhusu wanawake ilioleta changamoto nyakati zake na zetu—na wetu—kwa
sababu aliishi kwa thamani ya mbinguni. Thamani ni msingi zaidi na
batini mambo katika fikira zetu ambayo kutufanya kufanya chaguzi sisi kufanya.
Naamini kwamba Yesu pamoja na wazo la thamani katika maombi yake mfano (Mathayo
6:913), hasa katika mstari wa 10, wakati yeye alisema, ufalme wako uje. Yako
mapenzi yatimizwe duniani kama ilivyo mbinguni. naamini alikuwa anauliza
kwamba thamani ya Mungu ingekuwa sifa yote kufikiri na kufanya ili njia za
mbinguni zifanyke duniani. Maadili haya ni ya kigeni katika dunia yetu, lakini
Yesu ilivyo kwake, na kuleta hayo katika
maisha ya kila siku.
Wakati Paulo anaongea kuhusu rangi na kijinsia usawa (Efe 2:14; Gal 3:28) –
thamani zilizotolewa na Yesu—Yeye anasema kwamba Yesu alivunja chini ukuta
wa utengano. Wakati sisi humfuata Yesu, sisi pia tunakuwa tukitangaza kwa
wanawake yale Yesu amefanya. Sisi tutamwaambia kila mtu kwamba Yesu amevunja
kuta za chuki na utengano zilizogandamiza wanawake.
Siku moja, Yesu
alibadilisha maisha ya mwanamke Msamaria.
Kwa mujibu wa Yohana (4:4-42), yeye kukutana naye katika kisima cha Yakobo.
Labda jambo la ajabu sana kuhusu kukutana ilikuwa kwamba alifunua, kwa mara ya
kwanza kwa uwazi bila kosa, ambaye alikuwa—mimi kuzungumza na wewe ni yeye
[Masihi] mistari 25-26. Kufikiria!
Mtu wa kwanza ambaye Yesu alijidhihirisha kama Masihi alikuwa mwanamke! Na
Yesu alisema kwamba ufunuo wa yeye ni nani, aliazimia kulijenga Kanisa lake
(Mathayo 16:18).
Mwanamke huyu mnyenyekevu, Msamaria alishangaa kwamba Yesu alionekana kujua
yote juu yake. Kwa kweli, 'Najua wewe' ulikuwa na ujumbe ambao ulipata
tahadhari yake. ' Na mimi nataka kujua. Hapa ni wewe ni nani, na hapa ni ambao
mimi am.' ni Yesu kujali kwa mtu binafsi na kuanzisha uhusiano naye!
Mwanamke huyu alishikwa na msisimko mkubwa
kwamba alikimbia kwa kijiji yake na aliwaambia kila mtu kuhusu yeye
aliyekutana naye. Haikuwa jambo kwamba yeye ni mwanamke. Alikuwa amekutana na
Yesu na kanuni za kijamii hazikuwa jambo la maana.
Kile alichokuwa anafanya sisi huita kuhubiri au kuongea
hadharani. Yeye alikuwa akihubiri habari njema! Yesu hakuwa amemweleze kuwa
kimya. Katika visa vingine, yeye alikataza
watu kuwaambia utambulisho wake na kile alichokifanya (k.m.,
Mathayo 12:16) lakini katika tukio hili, kwamba haikuwa hivyo. Yesu alifanya
hakumnyamazisha mwanamke huyu—au mwanamke yeyote.
Mwanamke huyu hakwenda kwa wazee wa kijiji ili kuona kama wao kuona kama
watampa ruhusa ya kuongea hadharani.
Mamlaka yake yalitoka kwa ufunuo wa Yesu aliyopata. Hiyo ni ya kutosha! Wakati
huo, na sasa pia!
Yesu hakuwa na wasiwasi kwamba ni mwanmke ambaye
angeeneza habari njema kuhusu yeye. Kwa kweli, pamoja na ukweli kwamba ushuhuda
wa mwanamke haukuwa unachukuliwa halali au kukubalika, alimkabidhi huu
muhimu ushuhuda wote kwake. Alijua kwamba ufunuo wa yeye ni nani hatimaye
utakuwa ushindi juu ya kanuni za binadamu. Hivyo basi, na itakuwa leo—kama sisi
tukimwamini na kumtii yeye.
Waza hili! Yesu hakuzuia yeye
kushiriki uzoefu wake tu na wanawake wengine au watoto wa kijiji.
Neno 'watu' katika Yohana 4:28 ni ya neno la Kigiriki anthropoi,
ambayo ni jinsia jumuishi na inahusu wanaume na wanawake, na ni bora
kutafsiriwa 'watu.' ili aliambia kila mtu—wanaume, wanawake, wavulana,
wasichana—kuhusu Yesu.
Hii ni kusisimua! Yesu hakuweka kikomo kazi ya huyu mwanamke au mamlaka kwa njia yoyote! Yeye alitumwa na yeye na Yesu hakuweka vikomo kwa njia yoyote!
Ajabu jinsi katika nuru ya mtazamo wa Kanisa kupitia karne na karne—na bado
leo, katika visa vingi!
Katika Yeye kukutana na mwanamke huyu, Yesu alivunja
sheria tatu. Kwanza, kama Myahudi, yeye hakuruhusiwa kuzungumza na Msamaria.
Lakini alifanya. (Hii inasema nini kuhusu Yesu?) Pia, kama
mwanaume, ilikuwa marufuku kuongea hadharani na mwanamke. Lakini , alifanya! Hii ndiyo sababu Yohana 4:27 inasema
kwamba wanafunzi wake walishangaa kwamba alizungumza na mwanamke. Hatimaye, kama mwalimu, ilikuwa marufuku
Yesu kufundisha wanawake theolojia. Lakini alifanya! (Yote haya inasema nini kuhusu Yesu? Si ajabu
wanafunzi walishangaa!)
Kimsingi, Yesu aliitwa mwanamke huyu kwa kazi sawa aliyowapa wale kumi na
wawili na wanafunzi wanawake.
Alikuwa amshuhudia Yeye! Na licha ya kwamba yeye ni mwanamke, Yesu hakupunguza
mamlaka asili katika kazi.
Wasamaria wengi walimwamini Yesu kwa sababu ya ushuhuda wa mwanamke. Je, inawezekana kwamba kwa sababu ya “huduma”
ya mwanamke huyu iliweka msingi kwa ajili ya
uamsho mkubwa katika Samaria (Matendo 8:4-8)?
Je, tunaweza kuelewa mfano hapa? Kukutana na Yesu, kumjua yeye, na
kuwaambia wengine Yeye ni nani, na wao pia wapate kumjua yeye. Haitakuwa rahisi
zaidi kuliko ilivyo sasa! Na haitakuwa ngumu kuliko ilivyo sasa!
Kile Ambacho Yesu
Alifundisha #6
WANAWAKE WANWEZA
KUWAKILISHA MUNGU
Yesu alimwita Mungu kama Baba (MK 14:36). Hii ilikuwa ni kujieleza Kiebrania mtoto kutaja yake. Ilikuwa kijielezo, sawa na 'Baba' au
'Papa.' pointi ya Yesu matumizi ya neno hili ilikuwa kwamba alijua Mungu
kwa binafsi na kwa kiwango kuhesabika kuaminika— kama vile mtoto na baba hapa
duniani. Matumizi ya Yesu ya usemi huu haikuwa msingi jinsia kwa sababu Mungu
ni Roho na kwa hivyo zaidi ya jinsia.
Yesu hakuweka mpaka mawasiliano yake kuhusu vile Mungu yuko kwa fumbo hili kuhusu kiume; Pia alitumia
kielelezo kike ili kutusaidia kuelewa Mungu. Katika kufanya hivyo, alikuwa
katika maelewano na Agano la Kale, ambapo Mungu, mara kwa mara, ni inajulikana
katika taswira ya kike. Katika Isaya 66:13, kwa mfano, Mungu asema kwa Israeli,
kama mama Hufariji mtoto wake, hivyo mimi
itakuwa kukufariji. (Tazama pia:
Mwanzo 17:1; Ayubu 38:28-29; Isaya 42: 14; Isaya 46:3-4; Liturujia ya 49:15.)
Tunajua ya nyakati mbili ambayo Yesu alitumia istiari ya kike ili
kutusaidia kuelewa asili ya Mungu. Katika tukio la kwanza, hupatikana katika Mathayo 23:37, Yesu analinganisha hamu yake
kulinda na kutunza Yerusalemu na hisia kinga ya mama kuku kueneza mabawa yake
juu ya kizazi yake. (Je, inawezekana kwamba silika kinga ni, kwa kweli,
tabia ya Mungu ambayo huishi ndani ya watu—wanaume
na wanawake? Je, inawezekana kwamba si tumiliki vinavyohusishwa tu kwa
wanume?)
Katika tukio la pili, kupatikana katika Luka 15:8-10, Yesu anaelezea mfano
kuhusu mwanamke ambaye alipata sarafu iliyopotea. Katika fumbo, anatumia mfano
wa mwanamke kuonyesha Mungu. Imependekezwa na wasomi kwamba Yesu alifanya hivyo
kwa makusudi ili kukabiliana na mitazamo jinsia ya waandishi na Mafarisayo.
Marejeo haya Mungu katika masharti ya kike ni muhimu kwa sababu mbili au
tatu. Theolojia ya kwanza, jadi zake si linganifu ilifundisha na kuonyesha
Mungu katika masharti ya kiume na ni wanaume pekee wanaweza kumwakilisha Mungu.
Imani jadi imekuwa kwamba kiume tuu huonyesha mfano kamili wa Mungu— Mungu,
kuwa kiume, katika hesabu yao. Pili, picha ya Mungu kama kiume imeonekana
kuwapa wanaume maana ya kipaumbele, nguvu na upendeleo. Wakati huo huo, ina
wakijifanya waziri hisia ya thamani ya sekondari kwa wanawake. Kama rafiki
yangu kijana, Irena, katika Bulgaria aliniambia, 'hii ni mpya kuhusu wanawake
kwa ajili yangu. Sisi tuliambiwa kwamba wanawake ni wa pili.'
Tangu wazo la Mungu kama Baba ni hivyo undani iliyoingia katika akili zetu, sisi inapaswa
kufikiria ni zaidi. Baba ni mfano. Na sitiari ni chombo
cha mawasiliano kutumika
kulinganisha mbili au zaidi tofauti na
mambo ambayo yana jambo moja katika kawaida. Ni chombo muhimu, lakini ina
mipaka muhimu ambayo lazima ikumbukwe daima. Kwa mfano, Je, unaweza
kuelezeaje mvua ya theluji kwa mtu ambaye hajawahi kuona theluji? Ingekuwa
kusema ni kama hii, au kama hiyo, lakini si kabisa kama hiki au kile. Na ni vigumu zaidi kuelezea Mungu kuliko mvua ya
theluji!
Fumbo za Mungu kama Baba, hasa katika jamii ya iliyotawaliwa na kiume,
ilikuwa imesaidia watu wa Mungu kwa sababu ilisaidia kuonyesha tofauti kabisa
kati ya Mungu wa kweli na miungu ya wapagani. Watu wa Israeli walielewa kwamba
Mungu wao alikuwa wa binafsi, anayetabirika, anaeaminika, na wa upendo. Hii
ilikuwa kinyume miungu ya kipagani, ambayo ilikuwa ya kipekee, haitabiriki,
haibadiliki na kudai. Kama Baba mzuri, dunia anatoa kwa watoto wake, hivyo
Mungu ni mtoaji, mlinzi, mtoaji, na kadhalika. Miungu ya kipagani, kwa upande
mwingine, ilikuwa inachukua ambayo inapeana hofu tu na ambayo inahitaji dhabihu
mara kwa mara ili kuwaridhishia madai yao. Mungu wa Israeli ni mzuri kila
wakati, kiasi kama Baba anatarajiwa kuwa. Bado yeye ni zaidi kuliko mzazi
yoyote duniani angeweza kuwa.
Wakati tunaona Mungu tu kama Baba, sisi huwa na kikomo Mungu na wazo
la ubaba. Yeye ni zaidi sana kuliko ile, na yeye ni zaidi sana kuliko
tunavyoweza kufikiria. Yeye ni Mungu. Mjadala mzuri kuhusu hii inapatikana
katika Kitabu cha J. B. Phillips, Your God Is Too Small (Yako Mungu Ni Ndogo
Mno).
Suala lingine muhimu sana kukumbuka ni kwamba hatupaswi kufanya Mungu
katika mfano wetu, bila kujali suala la jinsia. Tunapaswa kukumbuka kwamba
wanaume na wanawake ni waliumbwa katika sura ya Mungu; na si Mungu aliumbwa
katika mfano wetu. Mungu aliwaonya wana wa Israeli kuunda taswira yoyote,
kiume au kike, kama mfano wa Mungu (Kumbukumbu la Torati 4:15-16).
Aliona hakuna
namna ya aina yoyote siku Bwana alizungumza na ninyi huko Horebu nje moto. Kwa
hivyo kutazama wenyewe kwa makini sana ili yameharibika na kufanya kwa wenyewe
sanamu ya kuchonga, mfano wa umbo lolote, kama sumu kama mwanaume au
mwanamke....
Ingawa sisi hatuna hatia ya kufanya picha ya kimwili ya Mungu, Je,
inawezekana kwamba tumefanya kwenye akili picha ya Mungu kwamba, katika hali
nyingi, ni wa kiume?
Hakuna sababu halali ya kupendekeza kwamba wanawake
hawawezi kuwakilisha Mungu. Mungu si kiume wala kike ipitayo jinsia. Lakini
sisi, kama wanaume na wanawake, tuna wajibu sawa, na mamlaka sawa, kumwakilisha
Mungu—kushuhudia na kupanua maisha yake na thamani. Ni mamlaka yetu.
Kile Ambacho Yesu
Alifundisha #7
WANAWAKE NI SAWA KATIKA
MAADILI YA FAMILIA YA MUNGU
Mengi yansemwa,
hasa katika duara za kidini, kuhusu maadili ya familia, na familia hakika
ni ya umuhimu mkubwa. Tahadhari inahitajika, hata hivyo, kwa sababu sisi kwa
urahisi tunaweza kukuza maadili ya dini yetu badala ya thamani ya mbinguni.
Luka 8:19-21 hutoa dirisha katika Maadili ya familia ya Mungu ili
kutusaidia na swala hili.
Mama na ndugu zake 19sasa Yesu walikuja kumwona, lakini hawakuweza kufika
karibu naye kwa sababu ya umati. 20mtu alimwambia, 'mama yako na ndugu wamesimama nje,
kutaka kukuona.' 21alijibu, 'mama na ndugu zangu ni wale ambao husikia neno la Mungu na
kuliweka katika mazoezi.'
Wakati mjumbe alipomwaarifu Yesu kwamba mama na ndugu zake wanasubiri kumwona, jibu la Yesu la kuvutia sana. Na lazima lilimtisha mjumbe! Yeye lazima
alijiuliza jinsi anaweza yeye kupuuza mama yake na ndugu?
Lakini Yesu alikuwa mwalimu, na yeye alikuwa kutumia kitu
ambacho watu huelewa kuwafundisha kitu walihitaji kujifunza. Alionekana kufanya
hii mengi! Yeye angeweza kukamata watu wakati wao bila angalau kutarajia na kujunga fikira zao ili
kubadilisha fikira zao kuhusu Mungu na njia zake. Katika kesi hiyo, Yesu
alitaka kuwasaidia watu kuona kwamba kile kinachojenga uhusiano wa
karibu naye ni kitu kimoja tu: kusikia neno la Mungu na kuliweka katika
vitendo. Sio kwa njia yoyote.
Ambaye alikuwa haki zaidi ya urafiki na Yesu kuliko mama yake na ndugu?
Bado Yeye anasema kwamba nafasi hii ni kwa wale kusikia neno la Mungu na
kuliweka katika vitendo. Anasema watu kusikiliza,
'Wewe unaelewa uhusiano wa karibu mama
na ndugu zangu wako nami. Unaweza kuwa nao, pia, kwa sababu msingi wa
urafiki na mimi si wa mwili na damu.
Umejengwa juu ya kusikia neno la Mungu na kuliweka katika vitendo.'
Yesu kweli hakupoteza muda bali
alipata uhakika. Yeye hatakuwa
na budi
kuwafundisha jinsi ya kuwa na
urafiki naye. Kwa mfano, katika hatua hii, yeye hawawonyi kusali au kuomba kama wapagani. Hakuwaonya
kuhusu kujaribu kupata urafiki naye kupitia mbinu za kidini. Anasema tu kwamba
njia moja ya kupata ubora karibu sana, wa mama/ndugu wa uhusiano na yeye ni kwa
kusikia neno la Mungu na kuliweka katika vitendo.
Katika kifungu hiki, Yesu hatumii
uelewa wetu asili ya familia ili kusaidia kubadilisha fikira zetu. Yeye
pia anavuruga ufafanuzi wa kawaida wa familia
kupitia maswali yake ya nini kuwa, ‘mama 'na, ndugu' wake. Hili ni
jambo zuri kwa kuwa linaweka ukungu matarajio ya kijamii na vizuizi
vilivyotolewa na majukumu hufafanuliwa kwa maneno kama 'mama' na 'ndugu.'
anasema kwamba umama kweli na udugu halisi—uhusiano juu ya 'familia' wa ubora—kuja
kutoka kwake na si inavyoelezwa na matarajio ya kijamii ya majukumu kupatikana
katika utamaduni. Jamii siyo kufafanua kile sisi hufanya na ni wakati gani, kwa
nini, na vile sisi hufanya. Neno lake ni kufanya hivyo.
Sisi lazima basi tumuachiye Yeye afafanue majukumu yetu katika maisha haya
kwa sababu yeye ana matarajio na kazi kwa ajili yetu yanatofautiana au kuzidi
yale yamewekwa juu yetu na utamaduni, familia na dini yetu. Yesu mwenyewe
alipata uzoefu huu katika Nazareti, ambapo watu walikuwa na matarajio ya
kijamii na vizuizi kwa ajili yake kulingana na jukumu lake kama seremala,
mwana, na mvulana aliyekuwa na ndugu na dada (Mk. 6:3). Matokeo yake, hangeweza
kufanya matendo makuu huko (Mk. 6:5). Hii ni nguvu ya inayozuia majukumu ya
kijamii yaliyopangwa, na ni nguvu ambayo Yesu anataka kuvunja. Je, tunaweza
kufahamu mambo haya?
Hatimaye, katika kifungu hiki, ni lazima ieleweke kwamba Yesu hakuaibisha au
kutowaheshimu wala kupunguza umuhimu wa jamii! Badala yake, yeye ni mwangaza
kanuni ambao huondoa mahusiano ya asili ya familia na majukumu ya kutawaliwa
kijamii. Anatumia familia kama picha kwamba tayari tunao kutuonyesha picha ya
Mungu na njia ya kuangalia uhusiano. Katika
mfumo wa Mungu, inaonekana kwamba majukumu kama sisi kuelewa wao ni
kubadilishwa na uhusiano naye kupitia kwa neno lake. Hii ni moja kufafanua
uhusiano ambao hupita mwengine wote. Hii—si kijamii-zilizowekwa majukumu na matarajio
thabiti—ni nini Fasili maisha yetu kama watu wake. Sisi ni wacha Mungu Fasili
yetu, na kwamba hutokea kupitia kusikia neno la Mungu na kuliweka katika
vitendo.
Katika jamii nyingi, ikiwa ni pamoja na duara ya Kikristo, na jukumu la
wanawake ni kazi peke—au karibu hivyo—mke aliyopendekezwa na majukumu ya kuzaa
mtoto. Uzingatiaji wa mamlaka hii hubeba heshima na utambuzi, lakini ni wote
ndani ya kitu kinachoitwa 'nafasi ya mwanamke,' ambayo ni ya chini katika ngazi
ya kijamii kuliko yule mtu mahali. Kwa mfano, jamii Medieval aliona majukumu
sahihi ya wanawake kuwa kwamba 'matumbo na wafanyakazi' na katika Uingereza,
mfalme James imara mfano wa nyumbani kama ufalme mdogo, na mtu kama mfalme,
hata kama yeye alikuwa mfalme wa taifa. Yeye pia alifanua nyumbani kama Kanisa
kidogo, na mtu kama kuhani mkuu na mkuu wa nyumbani, hata kama yeye alikuwa
mkuu wa kiroho wa Kanisa katika Uingereza. Kwa bahati mbaya, dhana hizi kuwa
kwenye kile ambacho Yesu alifundisha na kuwa dhana ya maadili ya familia
kuendelezwa kwa Kanisa.
Yesu anatuambia kwamba tunapotafuta kuunganisha pamoja naye, kipaumbele
uongozi ni daima na tu kuwa kusikia na kuweka katika vitendo neno la Mungu.
Katika haya yote, yeye si kudidimiza haja ya kuonyesha heshima kwa kina mama na
ndugu. Badala yake, anasema kwamba heshima kutokana wanafamilia ni heshima sisi
ni kupanua kwa kila mtu. Mungu ni Hakuna upendeleo kwa watu, na sisi ni
kutendea wengine kama yeye angewatendea.
Maadili ya familia ya Mungu. Na ni wazo la ajabu sana!
Kile Ambacho Yesu Alifundisha
#8
WANAWAKE SI WAFUNGWA
JIKONI
Ndio! Yesu kweli alikuwa na msimamo mkali katika mafundisho yake—na katika
mafundisho yake kuhusu uke! Tunaona hii tena wakati ana watembelea nyumba ya
Mariamu na Martha (Luka 10:38-42). Katika ziara hii, yeye kweli anavuruga mambo. Anamsifu Mariamu kwa kuwa mfuasi wake
kwa kukaa katika miguu yake wakati yeye anafundisha yake maandiko, jambo
lilipigwa marufuku na sheria simulizi. Wakati huo huo, anaonekana kumunyima
sifa Martha ambaye alikuwa anafanye enye kazi iliyohitajika kufanyika, na
katika kesi hii, tunaweza kusema, alikuwa akifanya 'kazi ya wanawake.'
Na wasomi wametaja kwamba Yesu
alikuwa akionyesha heshima kwa Maria, kwanza kama mtu. Yeye hakuhusiana
naye kwa misingi ya jinsia. Katika kuhusiana na yaye kama mtu, alikuwa
anaonyesha uwezo wake wa kuchagua jinsi gani angeweza kutumia muda wake, badala
ya kudhibitiwa na matarajio yanayotokana na jamii ya kuamua, jukumu la kike.
Aliruhusu yaye kuweka vipaumbele yake katika maisha.
Chaguo lake lilikuwa 'kukaa miguuni pake Yesu,' onyesho lenye maana kwamba
yeye ni mwanafunzi au mfuasi. Msemo huu hutumiwa na Paulo kusema alikuwa mfuasi
wa Gamalieli (Matendo 22:3). Hali hii ufuasi alikuwa upendeleo tu watu
waliruhusiwa, lakini hapa alikuwa Maria, kukaa na kujifunza ' theologia ' na
Yesu Alimtia moyo katika hili jambo! Yeye hata alimpongeza, akisema, yeye
alikuwa amewachagua fungu bora (Mtu amependekeza kwamba labda hii
ilimfanya mwenye dhambi kubwa au mvunja sheia kuliko Maria.)
Kwa upande mwingine, Yesu hakupendeka Martha kwa uaminifu kutimiza
matarajio ya kijamii na mahitaji ya wageni wake. Alikuwa mtiifu kikamilifu kwa
matarajio ya utamaduni, lakini Yesu hakuwa kenye upande wa uchaguzi wake. Na Kwa kweli, wakati Martha
alilalamika, Yesu alisema,
'Maria amechagua kilicho bora, na hakitachukuliwa kutoa kwake' (v. 42).
Yesu hakulaani Martha, lakini yeye aliweka mwangaza kwamba uchaguzi wa Maria ulikuwa sawa au
pamoja na moyo wa Mungu. Jibu lake katika hali hii inaonekana sanjari au kulingana
na maonyo yake kutafuta vipaumbele, njia ya Mungu kwanza, na kisha maisha
itakuwa imejipanga na mipango ya Mungu juu ya maisha bora (ufananisho was
mwandishi wa Mathayo 6:38).
Wanawake wangapi wamechagua kuwa 'Wakristo wazuri' kwa kufanya yale
wamejifunza kwa wajibu wao kama
wanawake? Wanawake, kama wanaume, ni kukaa miguuni pake Yesu na tu basi yeye
kufunua maisha yao kama maua mazuri au mikuyu mikuu. Lakini ni wangapi
waamini kama Martha wana huzuni, hawajatimizwa, waliokata tamaa na
shiritiano tegemezi? Jibu? Ni kukaa
miguuni mwa Yesu.
Wanaume, pia, huja chini ya mzigo kwa kuzingatia matarajio ya utamaduni na
dini. Na wito wa Yesu ni kwa wote ambao wamelemewa na mzigo wa dini, 'Njooni
kwangu... na mtapata pumziko nafsini mwenu... (Mathayo 11:28-30). Kaeni kwa miguu yangu!
Hakuna kitu kibaya na kazi ile mtu anafanya! Baadhi ya watu wanafurahia kazi jikoni! Kisicho sahihi ni
kulazimisha majukumu, kazi na wajibu kulingana na jinsia, badala ya
kuruhusu uhusiano na Yesu ili kuamua jinsi, wakati, na ambapo mtu wa Mungu
kupewa karama ni kufanya kazi na tuingie ndani ya mpango wake wa mambo.
Kile Ambacho Yesu Alifundisha #9
WANAWAKE HAWAPIMU KWA
UWEZO WA KUZAA WATOTO
Mafundisho ya siasa kali ya Yesu kuhusu kuwa mwanamke inaendelea!
Inafanya mtu kuwaza jinsi jamii nyingi za kidini zingefanya nini kama Yesu
angetokea leo! (Labda anatokea na sisi humsulubu juu tena, kusema hivyo.)
Mtazamo wake katika Luka 11:27-28 unaweza kuwa mgumu sana kwa watu wa kidini
kufahamu.
Yesu kwa
kawaida alikuwa makini katika mafundisho yake. Alitumia matukio na hali kufundisha ukweli, ili sisi nadra
kumwona akijibu. Lakini wakati yeye
alifundisha kwa majibu, tunaona kitu
cha hasira kwa Mungu kuhusu dhambi! Hii ni moja ya nyakati hizo!
Siku moja mwanamke
alihusisha Yesu kwa kwa furaha jinsi
mama yake lazima alikuwa nayo kutokana na kuzaa mwana ajabu. Yeye tu alisema, 'Heri
tumbo iliyo kuzaa, na matiti ambayo
iliyokunyonyesha!' mwanamke
huyu hakuwa na maana ya madhara,
lakini Yesu alimkaripia na karipio lake halikuwa la upole! Badala yake, neno
uchaguzi na utaratibu wa maneno katika matini ya Kiyunani zinaonyesha
kwamba karipio lake lilkuwa kali na chungu! Yesu inaonekana kuwa amehuzunishwa
na kuhusishwa na mwanamke huyu kwa
wanawake katika masharti ya suala rena uzazi. Hii inasababisha msomi mmoja wa
kiume kusema, 'Yesu wazi aliona umihimu kukataa
taswira ya 'mashini watoto kuzaa' ya wanawake.'
Uzazi ni jambo la ajabu! Lakini Yesu alikuwa akifundisha kwamba uzazi si
kuabudiwa. Si kuwa kiwango ambacho maisha ya wanawake hupimwa.
Alionekana kuwa na wasiwasi kwamba wanawake hawakuona wenyewe kama Mungu anavyowaona. Na anaonekana kuchukua kila nafasi ya kubadilisha fikira
zao.
Ni ya kuvutia
kwangu kwa sababu ya uzoefu tukio nilipata nilipokuwa katika taifa moja la
Afrika mwaka 1983. Katika misheni hii, sisi tulikuwa wenyeji wa dada zetu wa
Afrika, na kila mwanamke katika kundi letu tulikuwa jozi
na wenye kutukaribisha. Mara moja, katika jitihada za kupata habari,
mhudumu wangu akaniuliza kama mimi nillikuwa kwenye ndoa, ambayo nikamjibu
ndio. Na hii, ilikuwa vizuri! Swali lake lililofuata lilikuwa kama nilikuwa
watoto, a nikamjibu sina. Na hii, kuonekana
wasiwasi! Yeye kimsingi alikata mzungumzo.
Wakati huo,
sikujua kwamba, kwa ajili ya wanawake hawa, kuolewa na kupata watoto walikuwa,
kwa mbali zaidi, mambo makuu katika maisha. Ilikuwa sababu ya pekee ya kuwepo
yao. Na hii Ilikuwa fasili yao kuwa wanawake. Ilikuwa yao kipimio cha
mafanikio. Uzazi ni jambo moja ambalo huondoa aibu na kutambulika kama
wanawake! Kama ningegundua mapema hili, nina hakika ningekuwa Kimashirika
zaidi—namna fulani! Bado, hata kama mimi nilikuwa na uwezo wa kurekebisha
kukatika kwa mawasiliano, mimi nina uhakika kwamba mwanamke huyu mpendwa
angeweza kushinda ukomo wake mwenyewe ili kuendelea na mazungumzo.
Mwamba upande kwa
hadithi hii ni kwamba lengo kuu la misheni hii ilikuwa kuwafundisha wanawake
maisha ya Yesu, ikiwa ni pamoja na ujumbe wake wa usawa wao na wanaume!
Kile Ambacho Yesu Alifundisha #10
WANAWAKE WANWEZA KUWA
MITUME
Mwelekeo hivi karibuni imekuwa kwa baadhi ya sehemu za Kanisa
kuruhusu wanawake kuhudumu hadharani, wakati huo huo, kutowaruhusu kuchukua
nafasi ya mamlaka ya kiroho au ya kikanisa. Makundi haya kawaida yamepata
uamsho, maana kwamba Roho Mtakatifu amevunja katika. Katika nyakati hizo ya
kujiliwa, sisi huwa na kudhani kwamba Roho Mtakatifu huja kuthibitisha kile
tunachoamini. Kwa mujibu wa Yesu, hata hivyo, Roho huja Badili yetu na
kutuongoza katika kweli yote (Yohana 16:13). Moja ya mabadiliko haya daima
inahusisha wanawake na lengo lake ni kuinua kuwa sawa na wanaume kwa kiasi
utamaduni utaruhusu. Katika kesi nyingi, wanawake kupata sauti ya umma—kwa
sababu ni mapenzi ya Mungu.
Wakati ushahidi wa
uwepo wa dhahiri wa Roho Mtakatifu hupunguka
katika makundi haya, hata hivyo, serikali
binadamu zinachukua nafasi ya uongozi wa Roho. Kwa kawaida, utawala wa
kiume ni imara umeanzisha, lakini yote kufuta mwinuko wa wanawake kuelekea
usawa ambao ulikuwa unatekelezwa na shughuli za Roho Mtakatifu. Wanawake huenda
wakahifadhi sauti ya umma, lakini kukosa mamlaka au kuwa nayo kidogo.
Katika muundo huu maarufu, kisasa wa
serikali ya Kanisa, kuna wizara tano (Efe 4:11) inaonekana kuwa mfano wa
uchaguzi. Katika muundo huu, utume unachukuliwa wa juu zaidi kwa mamlaka ya' ofisi' zote. Na hii, pamoja na
wazo la mwanamume kama kichwa au mtawala, njia wanawake huwekwa chini ya
udhibiti. Matatizo ya tatu angalau huonekana katika mwelekeo huu.
1.
Mtume. Maana ya agano jipya kwa neno la Kigiriki
linalotafsiriwa Mtume ni ' aliyetumwa.' haibebi maana ya mamlaka juu ya
watu (1 Wakorintho 4:6-13).
2.
Offisi. Hakuna popote katika lugha ya asili ya agano jipya ni
neno 'ofisi' au wazo la 'huduma ofisi' kupatikana,
hata kama Watafsiri wengine wamechagua iingize (k.m., 1 Timotheo 3:1). Maneno kama
vile Mtume, Mchungaji, nabii, askofu, na kadhalika, ina maana
kazi na majukumu, badala ya ofisi au nafasi ya uwezo.
3.
Huduma mara tano. Wazo la 'huduma mara tano' si lazima
mfano wa kuigwa kwa serikali ya Kanisa. Kwa kweli, Yesu wala Paulo hatupi orodha zilizo sanifishwa ya Wizara na
karama, au muundo wa Kanisa. Waefeso 4:11-12 ni mahali pekee 'Wizara mara tano'
hupatikana, na tangu sio busara ya kujenga fundisho juu ya fungu moja tu la
maandiko, inatunapasa kuwa makini
kuhusisha uzito sana mfumo was aina hii.
Licha ya masuala
haya, katika mwendo huu mpya wa kitume, wanawake wanaruhusiwa na kuhimizwa kuhudumia. Hii ni ya kutosha kufanya wanawake
wengi kujisikia vizuri baada ya kushughulikia muda mrefu mafundisho ya
'Mwanamke, kuwa kimya!' Baadhi ya
wanaume uongozini wameona wazo kuwa la
manufaa, pia, kwa sababu kuwapa wanawake uhuru huu wa unabii, kuhubiri na
kufundisha hadharani imekuwa njia ya wao kukuza huduma yao. Kwa kweli, huduma
zinazoruhusu wanawake sauti umma huwa na ustawi.
Kwa upande
mwingine, wanawake hawaruhusiwi kufanya
kazi katika'ofisi' ya juu mwisho katika aina hii ya muundo wa Kanisa. Hii
inaonyesha, kwanza yote, kwamba ni kihierakia, mfumo ambao Yesu wala Paulo hakutetea. Inaonyesha,
vilevile, kwamba ni za mfumo dume; yaani,
wanaume kutawala; wanawake kuhudumu—kama walimu, wahubiri, na kadhalika,
lakini si katika tawala 'ofisi ya Mtume.' Na yote hii ni mbali sana shaka,
tukinena kibibilia.
Na tukisema hayo,
tunahitaji kuangalia Mtume, kwa ukweli Agano Jipya, kwa maana ya kweli.
Na Mtume huyu alikuwa mwanamke—Mary Magdalene—ambaye alitokea kuwa Mtume wa kwanza
utakamilika na Kristo Aliyefufuka (Yoh 10:10-18; Mathayo 28: 1-10).
Ni ukweli
unaokubalika kuwa wanawake walikuwa ndio mwisho kuondoka msalaba na ndio kwanza
kufika kaburini. Wakati Maria Magdalena alitembelea kaburi mapema asubuhi ya
ufufuo na kupatikana ni tupu, yeye alikwenda mara kuwaambia wengine kwamba Yesu
mwili ulikuwa umekosekana. Wote huku waliharakisha kwenye eneo la tukio, lakini
wao hawakuwa na ufahamu umuhimu wa
kaburi tupu kwa sababu bado hawakuelewa kutoka maandiko kwamba Yesu ilibidi
afufuke kutoka kwa wafu (Yoh 20:9). Hivyo waliondoka, lakini Mariamu alikaa.
Ilikuwa kisha kwamba Yesu aliomtokea na akasema, 'Nenda na kuwaambia ndugu
zangu....'
Huu muonekano na
kuwaagiza ni muhimu. Waandishi wa injili wanandika wazi kwamba alikuwa Maria
Magdalene ambaye Yesu alionekana kwanza. Umuhimu kwamba waandishi wa injili
ambatisha ukweli huu unaonyesha kwamba si tukio la ajali. Ilikuwa kitu ambacho
Yesu alifanya makusudi ili kuonyesha mtazamo wa Mungu kuhusu wanawake. Wakati
wote, Yesu alikuwa akijaribu kuwaonyesha hili, lakini hili lilikuwa pigo la
mwisho kwa mawazo yao ya jadi. Katika kuonekana kwanza Mariamu Magdalene, Yesu
alikuwa analeta taarifa muhimu sana ambayo wanafunzi hawakuwa awali
wameelewa kikamilifu .
·
Nenda
na Waambie inafasili au kufafanua Utume. Tangu agano jipya neno Mtume ina maana
ya 'mtu aliyetumwa', Maria alikuwa kweli kupokea Tume ya kwanza ya utume kutoka
Bwana Mfufuka kuwa wa kwanza kutangaza jambo kubwa katika historia, ufufuo.
·
Kwenda
na kuwaambia ndugu zangu inafasili watu ambao Yesu alikuwa akimtuma. Yeye
alikuwa anamtuma kwa wanaume. Yeye hakutumwa kwa wanawake wengine! Kwa maneno
mengine, Tume yake haikuwa 'huduma ya wanawake,' kama hivyo mara nyingi ni
kizuizi kilichowekwa kwa wanawake leo. Matokeo yake, Maria amekuwa akijulikana
kama 'Mtume kwa Mitume.'
Wazo la mwanamke kushuhudia wanaume lilikuwa mapinduzi kwa sababu, katika
mahakama ya kisheria ya Kirumi na Kiyahudi Mahakama, ushuhuda wa mwanamke haukuruhusiwa
kama ushahidi. Na kuonekana kwanza Mariamu Magdalene na kwa kutumwa
kwake kwa wanaume, Yesu alikuwa
anakata mabaki ya ubaguzi au chuki
iliyobaki katika wanafunzi wake wa kiume kwa wanafunzi wake wa kike.
Bila shaka,
alikuwa pia akifundisha wanawake kitu mapinduzi kuhusu wajibu na hali yao
katika mpango wa Mungu. Siku mpya ilikuwa imepambazuka. Yesu alikuwa hai, ushindi juu ya dhambi, na tena hazuiwi
na matarajio ya kijamii na vikwazo vya
utamaduni wa binadamu. Katika miaka mitatu ya muda mfupi, alikuwa ametembea
kati ya watu wateule wa Mungu, alikuwa akiwafundisha sana kuhusu maadili ya
mbinguni. Sasa, ilikuwa zamu yao kuchukua mwenge, kufanya maisha ya neno (Flp
2:16). Na sasa ni zamu yangu—na yako! Chochote anasema, fanya hivyo!
(Kumbuka Yohana 2:5?)
Bwana Mfufuka
anatuita leo—wanaume na wanawake sawa—kuishi kulingana na maadili yake
katika kila eneo la maisha, na kufanya
sehemu yetu ndogo katika mpango wake kubwa, kutekeleza Tume kuu, kuwafundisha
kuyashika yote ambayo amewaamuru (Mathayo 28: 19-20 NKJV). Yeye kupata sisi
waaminifu.
Kuhusu Mwandishi
Susan Stubbs Hyatt (b. 1946) ni mwanahistoria wa Kanisa,
msomi wa Biblia, kutawazwa kasisi (1983), na mwelimishaji. Yeye ni Mkanada na anaishi Grapevine, Texas, yeye ni muanzishi mratibu wa kimataifa wa
Kikristo la Wanawake mashuhuri na yeye ni Raisi wa Neno la
Mungu kwa Wanawake, (www.godswordtowomen.org), na neno la Mungu kwa
Dunia ushirika & Chuo, na Chama cha Historia ya Kikristo ya Kanada.
Yeye alipata shahada ya Daktari ya Huduma kutoka Chuo Kikuu cha Regent (2000), mbili za
MA kwa kutoka Oral Roberts University (1989 & 1994), ya BA suma
cum laude kutoka Chuo Kikuu Southwestern (1987), na yeye kuhitimu kwa
kutoka Chuo Kikuu cha New Brunswick chuo cha waalimu (1966), na kutoka kwa Kristo kwa ajili ya
taasisi ya Mataifa (1976). Yeye pia alifanya na kuhitimu masomo katika kituo
Center for Advanced Theological Studies, Fuller Theological Seminary (1994-95).
Yeye ana Leseni na Cheti Kufundisha stadi za
maisha kutoka Idara ya Elimu ya Mkoa
wa New Brunswick, Canada, mwaka 1971.
Hadhira ya Susan ina husu wale walioitwa kuwafundisha
wengine pia (2 Timotheo 2:2). Yeye huandika, huchapisha na hufundisha. Mwaka
2001, yeye aliwakilisha wanawake Pentakoste wa Marekani katika wa Colloque
Femmes et dini (2001) katika Brussels. Yeye aliandika 'Wanawake-Waliojazwa
na Roho' katika The Century of the Holy
Spirit, (pub. by Thomas Nelson) na kuhaririwa na Vinson Synan. Yeye
alichangia katika Encyclopedia of Christian Civilization (2008),
kuandika kuhusu wanawake katika huduma ya kikristo.
Susan na mume wake, Dk. Eddie L. Hyatt (www.eddiehyatt.com),
ni washirika sawa katika huduma na ndoa. Wao na wamepanda makanisa, kuanzisha
shule za Biblia, na amehudumu kimataifa.
Wao ni washirikiano waanzishi wa Hyatt International Ministries, na Hyatt Press.
Madhumuni yao ni kuendeleza na kukuza kuamka kiroho na fikira za
kibiblia kati ya Mataifa, ili kwamba njia za Mungu ziweze kujulikana kwa na kupitia watu wake (Zab
67:1-2).
Anwani ya posta: P. O. Box 3877,
Grapevine, TX 76099
Matandao wa facebook: Susan Stubbs Hyatt
& God’s Word to Women
